Twoje dziecko myśli, że kieszonkowe spada z nieba? możesz to zmienić!

Zacznijmy od definicji kieszonkowego, opracowanej przez Kapitułę programu Misja Kieszonkowe.

Kieszonkowe to powtarzalne, regularne i stałe w kwocie środki finansowe przekazywane bezwarunkowo przez opiekunów do samodzielnej dyspozycji dziecka. Dysponowanie nim powinno odbywać się według wspólnie ustalonych zasad dotyczących ich wydatkowania. Celem kieszonkowego jest nauka gospodarowania własnymi pieniędzmi (m.in. planowanie bieżących wydatków, konsekwencji własnych decyzji finansowych, oszczędzania, inwestowania w siebie, charytatywności) oraz pogłębianie wiedzy o finansach (m.in. o wartości pieniądza, wycenie pracy, nominałach, nowoczesnych narzędziach finansowych).

Jeśli do kieszonkowego podejdziemy w ten sposób – ustalając stałą, rozsądną kwotę przyznawaną regularnie na wydatki określone rodzinną umową i z wyraźnymi celem edukacyjnym – to już pierwszy krok do sukcesu!

Podobnie jak w świecie dorosłych w świecie dzieci zbyt szybkie i łatwe wzbogacanie się może być demoralizujące.

Dobrze jest opracować system bonusów, czyli możliwość podwyższenia kieszonkowego w sytuacji, w której dziecko osiągnie jakieś szczególne sukcesy albo wykona jakieś konkretne czynności. Samo kieszonkowe pozostaje wtedy świadczeniem bezwarunkowym, ale jednocześnie dziecko otrzymuje możliwość zapracowania na dodatkowe wynagrodzenie. Dzięki temu od początku wie, że czasem trzeba się zmęczyć, żeby uzyskać pieniądze. - przekonuje dziennikarz ekonomiczny i bloger Maciej Samcik.

Badanie BNP Paribas pokazuje też, że mimo świadomości tego, że dzieci nie potrafią racjonalnie dysponować pieniędzmi i trwonią je na zachcianki, bardzo rzadko rozmawia się w domu o pieniądzach. Jednocześnie aż 77% rodziców sądzi, że edukacja finansowa dzieci jest ważna i potrzebna. Taki dysonans rodzi wiele napięć. Dominuje frustracja z powodu braku szacunku latorośli do pieniądza i lęk, że takie zachowania wyniesione z dzieciństwa przełożą się na dorosłe problemy.

Natalia Tur, socjolożka i mediatorka rodzinna, radzi, by w takich momentach oceniać sytuację – nie dziecko: Przydatnym i wspierającym rozmowę narzędziem jest asertywna technika FUO, zgodnie z którą najpierw warto powiedzieć o zaobserwowanych faktach, potem uczuciach, a następnie oczekiwaniach. I przykładowo zwrócić się do dziecka słowami:„Zauważyłam, że przez ostatnie cztery tygodnie sygnalizujesz całkowity brak pieniędzy po dwóch dniach od otrzymania kieszonkowego. Czuję złość i jest mi przykro, bo poprzez kieszonkowe chciałabym nauczyć Cię rozsądnego gospodarowania pieniędzmi. Czy mógłbyś uważniej przyjrzeć się swoim wydatkom i pomyśleć, z czego wynika brak gotówki w połowie tygodnia i co można zrobić, żeby to zmienić? Jeśli chcesz, razem możemy się nad tym zastanowić”.

Lekcją szacunku do pieniądza jest też wspólne omawianie z dzieckiem domowego budżetu. Monika Sajkowska, prezeska Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę, radzi wręcz, by otwarcie rozmawiać z dziećmi o domowym budżecie i np. dziennych zarobkach rodziców, by uświadomić, jak długo trzeba pracować na kieszonkowe.

Budżet rodziny można pokazać w arkuszu Excela, na kartce papieru lub używając różnej wielkości klocków. Ile kosztuje utrzymanie rodziny, jakie są koszty jedzenia, opłat za mieszkanie, przedszkola brata, leczenia babci, dojazdów do pracy i szkoły itd. Czy i ile zostaje po opłaceniu najważniejszych kosztów. Na co niezbędnie potrzebna jest ta rezerwa, a ile można przeznaczyć na zachcianki i przyjemności wszystkich członków rodziny. Współuczestniczenie w decyzjach rodziców uczy dziecko współodpowiedzialności za rodzinę – przekonuje Monika Sajkowska.

Z https://lp.bnpparibas.pl/misjaedukacja/misja-kieszonkowe/ możesz pobrać „Kieszonkowy manual rodzica” – praktyczny przewodnik przygotowany przez specjalistów programu. Warto spróbować wprowadzić te metody w życie i przekonać się, jak zadziałają w Waszym domu.

Materiał przygotowany we współpracy z członkami Kapituły.

¹ BNP Paribas, Badanie postaw rodziców wobec kieszonkowego. Raport z badania jakościowo-ilościowego, 2022.